De Cock en het lijk in het Oosteromse Wiel

In mijn woonplaats Alblasserdam zijn de sporen van dijkdoorbraken op een aantal plaatsen nog zichtbaar. Door het krachtige binnenstromende water bij een dijkdoorbraak ontstond een kolkgat direct achter de doorgebroken dijk waarbij bodemmateriaal de polder in spoelde. Omdat het kolkgat vaak diep werd uitgeschuurd was het dichten van het gat zelf moeilijk. De gaten konden wel 15 tot 20 meter diep worden. Daarom werd de dijk meestal gerepareerd door een nieuwe dijk aan te leggen met een bocht buiten het diepe kolkgat om. Zo ontstonden de met water gevulde kolkgaten welke een wiel of een waal worden genoemd. Zo zijn het Oosteromse Wiel, het Lammetjeswiel, het Kattenwiel en het Rijzenwiel ontstaan.

De kolkgaten werden een enkele keer direct weer gedicht samen met de dijk. Het herstel van de dijk werd of buitendijks of binnendijks gedaan met een bocht om het wiel heen. De buitendijkse wielen slibten meestal weer snel dicht, waarna deze gronden opnieuw in gebruik konden worden genomen. Genoemde Wielen zijn waarschijnlijk ontstaan tijdens de ramp van 1373. Een hevige stormvloed met daaropvolgend een dijkdoorbraak. Niet de stormvloed zelf, maar het hoge opperwater zou de oorzaak zijn geweest van het ontstaan van de Wielen.

Over het ontstaan van de namen is weinig bekend. Een legende uit het grijze verleden vertelt iets over de naam van het Lammetjeswiel. Een lammetje van enkele weken oud had beschutting gezocht tegen het natuurgeweld achter een knotwilg. De dijk brak door en het binnen kolkende water nam het lammetje mee in de diepte van het Wiel. Een legende, dus of het verhaal op waarheid berust is niet bekend.

Wat wel volledig op waarheid berust is wat zich in 1948 heeft afgespeeld in het Oosteromse Wiel. In één van de woningen aan het Wiel had een vrouw gedurende twee weken haar 78-jarige pleegmoeder als gast. Zij wilde haar moeder thee op bed brengen, maar het bed was leeg. Ze ging op onderzoek uit en vond het lijk van haar moeder drijvend in het Wiel. Het zou een prachtige titel voor een boek van Appie Baantjer zijn geweest. De Kock (met cee-oo-cee-kaa) en het lijk in het Oosteromse Wiel. Samen met zijn assistent Vledder zou dit tot een spannend verhaal hebben kunnen leiden. De vrouw was echter een natuurlijke dood gestorven en dat komt in de boeken van Baantjer maar zelden voor. Het zou het Oosteromse Wiel wel op de kaart hebben gezet. Ik zie het al helemaal voor me hoe het zelfs tot een verfilming had kunnen leiden. De Cock en Vedder zouden hun borreltje hebben gedronken in het café van Lowietje. Welk etablissement zou daar beter geschikt voor hebben kunnen zijn dan het café van Joop Poldervaart aan het Lammetjeswiel ? Roeiend over het prachtige Wiel zouden ze op onderzoek uit zijn gegaan om uiteindelijk de door bijna niemand verwachte dader te ontmaskeren. De werkelijkheid was echter anders, maar toch….het is dat ik geen lange verhalen schrijf, want het zou toch een schitterend scenario voor een boek zijn of niet?