Zonder afscheid geen rouw

Veel mensen kunnen nu door het Corona virus geen afscheid nemen van hun dierbaren. Fysiek afscheid nemen is de start van het rouwproces. Door Corona kan dit niet en dat veroorzaakt veel leed. Hoe rouw je op afstand? Als je geen afscheid kunt nemen, dan is er geen begin of een moeizame start van het rouwproces. Dat maakt rouwen heel moeilijk. Families moeten een keuze maken. Niet iedereen mag bij het overlijden aanwezig zijn. Bepaal in dat soort situaties maar eens wie dat mag zijn. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik zou niet voor die keuze willen staan.

Ik heb het verhaal gelezen van Anna en haar zus. Anna en haar familie moesten in korte tijd harde keuzes maken. Het ziekenhuis schreef voor dat er maar één persoon bij mocht zijn. Het was meteen duidelijk dat dit de zus van Anna zou zijn, omdat zij de hechtste band had met hun vader. Anna heeft haar vader nooit meer vast kunnen houden, nooit meer echt kunnen zien. Afscheid nemen ging via een beeldscherm, dat haar zus - in beschermende kleding - vasthield. Het voelde aan als een slechte film. De dood is altijd definitief, maar dit is niet de manier. Veel mensen zullen hetzelfde meegemaakt hebben als Anna of zullen het nog mee gaan maken. Een bijna onmogelijk, maar zeker mensonterend, begin van het rouwproces.

Het laat mij terugdenken aan het overlijden van mijn moeder. Ze werd ziek en kreeg de volgende dag te horen dat het ongeneeslijk was en dat ze nog maar enkele uren tot hooguit een paar dagen te leven had. Het werden slechts vijf dagen. Gedurende deze dagen heb ik aan haar sterfbed gezeten. We hebben erover kunnen praten. We hebben alles kunnen bespreken wat je in zo’n situatie wilt bespreken. We hebben afscheid van elkaar kunnen nemen. Hoe vreemd het misschien ook klinkt, maar in mijn herinnering zijn dit vijf hele mooie, dierbare dagen geweest. Voor mij is het een begin van het rouwproces geweest, dat ik de mensen in deze absurde tijd zou gunnen. Corona maakt dit niet mogelijk.

Bij de uitvaart mag slechts een beperkt aantal mensen aanwezig zijn. Families moeten hier keuzes in maken. Niet alleen als Corona de doodsoorzaak is, maar bij alle sterfgevallen in deze tijd. Ook de plechtigheid van de vader van Anna was anders door de Coronamaatregelen. Haar vaders oudste broer was er niet. Hij durfde niet, vanwege zijn gezondheid. Ook zullen er situaties zijn dat een familielid er niet bij mag zijn, omdat hij of zij ook getroffen is door het Corona virus. Verschrikkelijke situaties!

Het laat me realiseren dat deze mensen niet te benijden zijn. Het doet me beseffen dat ik op een hele mooie en warme manier afscheid heb kunnen nemen van mijn moeder. Ik ben hier dankbaar voor en het heeft zeker positieve gevolgen gehad voor mijn rouwproces. Bovendien laat het me meer en meer beseffen in wat voor een bizarre tijd we op dit moment leven. Hopelijk komt hierin snel verandering, want ik gun iedereen een afscheid en een begin van het rouwproces zoals ik dat heb gehad!